Καθώς ο κόσμος ανακάμπτει από την τρέχουσα πανδημία, και αποκτά μεγαλύτερη συνείδηση των δεσμών μεταξύ του χώρου, του αστικού καθαρισμού και της υγείας, πιστεύουμε ότι είναι σκόπιμο να γράψουμε λίγα λόγια για να διασφαλίσουμε ότι δεν θεωρούμε δεδομένες τις υπηρεσίες αναφορικά με τον υγιεινό αστικό καθαρισμό που έχουμε στις ευρωπαϊκές πόλεις μας; κάτι που λείπει σε περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο ανθρωπους των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών. Η αστική υγιεινή αποτελείται από την κοινή κατανόηση τεσσάρων αξόνων (Επάρκεια, Προσβασιμότητα, Προσιτή τιμή στο νερό, στις εγκαταστάσεις υγιεινής και στην διαχείριση αποβλήτων, Eπίγνωση των αποτελεσμάτων των ασθενειών και των πρακτικών υγιεινής). Η πραγματικότητα είναι ότι παιδιά και άλλα ευάλωτα άτομα που ζουν σε μεγάλες πόλεις και αγροτικές περιοχές, θέτουν δυσανάλογα την ζωή τους σε θανάσιμο κίνδυνο, εξ’ αιτίας χρόνιων επιβαρυμένων καταστάσεων και ασθένειων που σχετίζονται με ένα ανθυγιεινό περιβάλλον. Συνεπώς, χρειαζόμαστε ακόμη συνεχείς επενδύσεις στην υγειονομική τεχνολογία, την εκπαίδευση, την έρευνα και την πρακτική για την αύξηση του βιοτικού επιπέδου, την εξάλειψη των διαρροϊκών παθήσεων, της θνησιμότητας και της νοσηρότητας που προκαλείται από την έλλειψη υγιεινής.
Γνωρίζουμε ότι πάνω από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού ζει τώρα σε πόλεις, και μέχρι το 2050 αυτό αναμένεται να αυξηθεί στο 70% του ανθρώπινου πληθυσμού, δηλαδή περίπου 10 δισεκατομμύρια άνθρωποι. Οι αυξημένες τάσεις αστικοποίησης αποτελούν βασικό νήμα για διάφορες κοινωνικές προκλήσεις, όπως η υπερθέρμανση του αστικού χώρου και η κλιματική αλλαγή, η πλαστική ρύπανση, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η επιδείνωση της ψυχικής υγείας στις αστικές περιοχές και η απειλή πανδημιών λόγω ιών. Μπορούμε να τοποθετήσουμε όλα τα ζητήματα κάτω από δύο μεγάλες ομπρέλες: μία απειλή προς το περιβάλλον και προς τη δημόσια υγεία. Ως εκ τούτου, δεν είμαστε μόνο ευγνώμονες για τις χρηματοδοτικές δεσμεύσεις του «The Melinda and Bill Gates Foundation» που στοχεύουν στην επιτάχυνση της υιοθέτησης καινοτόμων τεχνολογιών υγιεινής υπέρ των φτωχών, σε αναπτυσσόμενες περιοχές σε όλο τον κόσμο, αλλά επίσης εκτιμούμε ιδιαίτερα τους καινοτόμους, πολιτικούς και ερευνητικούς οργανισμούς, καθώς και τους δημοτικούς αστικούς καθαριστές (Municipal Urban Cleaners = MUCs) που διατηρούν τις πόλεις μας καθαρές καθημερινά.
Θέλουμε να ενθαρρύνουμε τους τοπικούς μας υπεύθυνους λήψης αποφάσεων σε τοπικές κυβερνήσεις και δημόσιους φορείς να ενισχύσουν, πρώτον, τον Άξονα καθαριότητας γύρω από τη δημιουργία πρακτικών πολεοδομικού σχεδιασμού που δημιουργούν κοινωνική ένταξη, είναι λιγότερο απαιτητικοί για τους πόρους και είναι πιο ανθεκτικοί. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί χρησιμοποιώντας φυσικές λύσεις, καινοτόμες τεχνολογίες και καλές πρακτικές παραγωγής, κατανάλωσης και διάθεσης για την προώθηση της υγείας, την προστασία του περιβάλλοντος και τη βελτίωση της ανθεκτικότητας στις κλιματικές αλλαγές και τις φυσικές καταστροφές. Ταυτόχρονα, πρέπει να υπάρξει ισχυρή επένδυση στην επαγγελματική κατάρτιση των ανθρώπων στην εργασία, και τρίτον, να επενδύσουμε στην ψυχοεκπαίδευση των πολιτών για την προώθηση υγιεινών και υγιών συμπεριφορών. Αυτή η ολιστική δράση απαιτείται να γίνει αποδεκτή από άτομα και κοινότητες προκειμένου να επιτευχθεί ισχυρή δημόσια δέσμευση, υποστήριξη πολιτικής, κοινωνική αποδοχή και συστηματική αλλαγή συμπεριφοράς που θα μειώσει τα προβλήματα του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας.
«Οι επενδύσεις στον αστικό και εδαφικό σχεδιασμό που βασίζονται στην υγεία, εξασφαλίζουν μακροχρόνια κληρονομιά για την υγεία και την ευημερία σε ένα συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό ανθρώπων».
Δρ. Nathalie Roebbel, Διευθυντής Μονάδας Ποιότητας και Υγείας του ΠΟΥ
Για περαιτέρω ανάγνωση προτείνουμε τις ακόλουθες αναφορές:
- Ενσωμάτωση της υγείας στον αστικό και εδαφικό σχεδιασμό: sourcebook – UN-HABITAT
- Κατευθυντήριες γραμμές για την προώθηση της αστικής υγιεινής – Ινστιτούτο Ανάπτυξης Υδάτων και Αποχέτευσης
