Μάθημα 3 Μη-μεταδοτικές ασθένειες

Οι μη-μεταδοτικές ασθένειες δεν μπορούν να μεταδοθούν

Μπορούν να συμβούν εξαιτίας:

  • Γενετικού υπόβαθρου (π.χ. θαλασσαιμία)
  • Περιβαλλοντικής έκθεσης (π.χ. καρκίνος του πνεύμονα)
  • Μη-υγιεινών συμπεριφορών (π.χ. παχυσαρκία)

➔Το γενετικό υπόβαθρο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις περισσότερες μη-μεταδοτικές ασθένειες. Το γενετικό υπόβαθρο αφορά το DNA σας (γενετικό υλικό).

➔Κάποιες άλλες ασθένειες προκαλούνται από ουσίες που βρίσκονται στο περιβάλλον και θα αναφερθούν σύντομα εδώ, αλλά αν θέλετε περισσότερες πληροφορίες για αυτές μπορείτε να ανατρέξετε στην Εκπαιδευτική Ενότητα 1.

Καθημερινές συμπεριφορές μπορούν να προκαλέσουν ή να αυξήσουν τον κίνδυνο για μη-μεταδοτικές ασθένειες.

Αυτές οι ασθένειες θα μπορούσαν να μην είχαν αναπτυχθεί υπό άλλες συνθήκες ή θα μπορούσαν να αναπτυχθούν αργότερα στη ζωή σας.

  • Μη επαρκή ύπνο και ξεκούραση
  • Απουσία φυσικής δραστηριότητας
  • Ανθυγιεινήδιατροφή
  • Κάπνισμα
  • Κατάχρηση ουσιών
  • Κακή υγιεινή των δοντιών

Σε αυτό το μάθημα, θα παρουσιαστούν οι πιο συχνές ασθένειες που προκύπτουν από συμπεριφορές που αφορούν την υγεία, που μπορεί να αντιμετωπίσει ή να αναπτύξει ένας δημοτικός αστικός καθαριστής σε κάποιο σημείο της ζωής του/της.

Καρδιαγγειακές παθήσεις

Οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι παθήσεις που επηρεάζουν την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία.

Θα παρουσιαστούν καταστάσεις που μπορεί να:

  • αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης πιο σοβαρών καρδιαγγειακών παθήσεων
  • αποτελέσουν σοβαρή άμεση απειλή για τη ζωή σας

Τα παρακάτω μπορούν να επηρεάσουν την υγεία σας και να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων:

Υψηλή αρτηριακή πίεση 

Υπερλιπιδαιμία

Υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα

Η υπέρταση ή υψηλή αρτηριακή πίεση

επηρεάζει περίπου έναν στους τρεις ενήλικες.

  • Η υπέρταση συχνά αναφέρεται και ως «σιωπηλός δολοφόνος», καθώς μπορεί να μην παρουσιάζει προειδοποιητικά σημεία και συμπτώματα.
  • Η υπέρταση μπορεί να ελεγχθεί με σωστή αγωγή, υγιεινή διατροφή, άσκηση και με άλλους παράγοντες όπως ο σωστός ύπνος, η κατανάλωση αλκοόλ με μέτρο και διακοπή του καπνίσματος.

Αν η υπέρτασή σας παραμείνει χωρίς θεραπεία, μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες να υποφέρετε από: 

  • Έμφραγμα
  • Καρδιακή ανεπάρκεια
  • Πόνο στο στήθος
  • Απορρύθμιση ακόμα και μη άμεσα σχετιζόμενων με την καρδιά παθήσεων όπως ο διαβήτης

Η υπερλιπιδαιμία αφορά τα μη-φυσιολογικά, αυξημένα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα (LDL, HDL, Χοληστερόλη, Τριγλυκερίδια – TG).

  • Πρέπει να τα ελέγχετε αυτά τακτικά.
  • Η υπερλιπιδαιμία μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα να νοσήσετε από κάποια καρδιαγγειακή ασθένεια και συνεπώς, μπορεί να οδηγήσει σε ασθένεια της καρδιάς ή εγκεφαλικό.
  • Για την πρόληψή της, οι πιο σημαντικές συμπεριφορές είναι η υγιεινή διατροφή, η άσκηση, η διακοπή του καπνίσματος, η ιατρική παρακολούθηση και όποτε αυτό χρειάζεται, η τήρηση του θεραπευτικού σας πλάνου.

Να κάνετε υγιεινές επιλογές ώστε να βοηθήσετε να διατηρηθούν τα επίπεδα λιπιδίων υπό έλεγχο.

  • Τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, ή η «υπεργλυκαιμία», είναι ένας παράγοντας κινδύνου για πολλές καρδιαγγειακές παθήσεις.
  • Το αίμα μας περιέχει σάκχαρο ή «γλυκόζη», που διανέμεται σε όλα τα όργανά μας, με σκοπό την παροχή ενέργειας.
  • Η υπεργλυκαιμία είναι το κύριο πρόβλημα στο διαβήτη, μια ασθένεια που θα παρουσιαστεί λεπτομερώς αργότερα σε αυτή την Εκπαιδευτική Ενότητα.

Καρδιακές παθήσεις

  • Κύριες αιτίες: ανθυγιεινή διατροφή, απουσία φυσικής δραστηριότητας, κάπνισμα, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
  • Οι καρδιακές παθήσεις δεν είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπίζουμε με ελαφρότητα – περίπου ένας στους τρεις θανάτους παγκοσμίως οφείλεται σε καρδιακές παθήσεις.
  • Το 85% αυτών των θανάτων προκαλούνται από εγκεφαλικό επεισόδιο ή έμφραγμα του μυοκαρδίου.
  • Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν η παροχή του αίματος σε τμήμα του εγκεφάλου σταματά.
  • Ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου συμβαίνει όταν τμήμα της καρδιάς δεν μπορεί να λάβει αρκετό αίμα.

Έμφραγμα του μυοκαρδίου

  • Πόνος ή ενόχληση στο στήθος
  • Αίσθημα αδυναμίας, ζάλης ή λιποθυμία
  • Πόνος ή μούδιασμα σε σαγόνι, λαιμό ή πλάτη
  • Πόνος ή μούδιασμα σε έναν ή και στους δύο βραχίονες ή ώμους
  • Δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια)

Εγκεφαλικό επεισόδιο

  • Ξαφνικό μούδιασμα/αδυναμία σε πρόσωπο, βραχίονα ή πόδι, ειδικά σε μία πλευρά
  • Ξαφνική σύγχυση, δυσκολία στην ομιλία ή δυσκολία στην κατανόηση της ομιλίας
  • Ξαφνική δυσκολία στην όραση σε ένα ή και στα δύο μάτια
  • Ξαφνική δυσκολία στο περπάτημα, ζάλη, απώλεια ισορροπίας, ή έλλειψη συντονισμού των κινήσεων
  • Ξαφνικός εξαιρετικά σοβαρός πονοκέφαλος άγνωστης αιτιολογίας

Αν εμφανίσετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, είναι σημαντικό να επικοινωνήσετε με τον/την προσωπικό/ή γιατρό σας ή τον/την γιατρό εργασίας σας ή να επισκεφθείτε μια δομή υγείας αμέσως.

Αναιμία

Η αναιμία έχει συχνά τα εξής συμπτώματα:

  • Αδυναμία
  • Δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια)
  • Ζάλη
  • Γρήγοροι ή άρρυθμοι παλμοί
  • Εμβοές (βουητό στα αυτιά)
  • Πονοκέφαλος
  • Κρύα χέρια ή πόδια
  • Χλωμό ή κιτρινωπό δέρμα
  • Πόνος στο στήθος

Το πιο συνηθισμένο είδος αναιμίας προκαλείται από την έλλειψη σιδήρου. Αυτό μπορεί να συμβεί αν δεν λαμβάνετε αρκετό σίδηρο.

Αν έχετε έλλειψη σιδήρου, θα πρέπει να τρώτε περισσότερα φαγητά που είναι πλούσια σε σίδηρο και να λάβετε συμπληρώματα σιδήρου, αν ο/η γιατρός σας σας δώσει αυτή τη συμβουλή (δείτε την υποενότητα 4).

Ένας αδικαιολόγητα κουρασμένος εργαζόμενος

  • Γνωρίστε τον Γιάννη!
  • Είναι ένας εργαζόμενος στην καθαριότητα του δήμου. Τους τελευταίους τρεις μήνες, συνεχώς αισθάνεται κουρασμένος. Αναφέρει πως στο παρελθόν, δεν αισθανόταν τόσο κουραστική τη δουλειά του.
  • Αναφέρει πως νοιώθει πάρα πολύ αδύναμος να κάνει τις καθημερινές του εργασίες και πως πρέπει να ξεκουράζεται κάθε 50 μέτρα όταν περπατάει πριν ξεκινήσει ξανά. Κάποιες φορές αναφέρει πως μπορεί να νιώσει δύσπνοια και ζάλη που δεν ένιωθε στο παρελθόν.
  • Μπορεί να υπάρξουν στιγμές που να αισθάνεστε όπως ο Γιάννης. Οι αιτίες πίσω από αυτή την κούραση μπορεί να είναι αρκετές, από ζητήματα που αφορούν την ψυχική σας υγεία μέχρι και ορισμένες αρκετά σοβαρές παθήσεις.
  • Τι θα πρέπει να κάνει ο Γιάννης;
  • Ο Γιάννης δεν θα πρέπει να προσπαθήσει να κάνει εκείνος διάγνωση για τον εαυτό του! Θα μπορούσε να έχει αναιμία, αλλά θα μπορούσε και όχι. Ωστόσο, μπορεί να μάθει τι ισχύει…
  • Ιδανικά, το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να σκεφτεί ο Γιάννης είναι να επισκεφτεί γιατρό!
  • Ως πρώτο βήμα, θα πρέπει να απευθυνθεί σε έναν/μια γιατρό εργασίας που του παρέχεται από τον/την εργοδότη/ρια του και να αναζητήσει ιατρική συμβουλή από τον προσωπικό του γιατρό.
  • Το να αναζητήσει στο διαδίκτυο τα συμπτώματά του δεν προτείνεται ούτε απαγορεύεται, αρκεί η πηγή να είναι έμπιστη. Αλλά… ο/η γιατρός που θα τον εξετάσει σίγουρα θα γνωρίζει καλύτερα ποιο θα πρέπει να είναι το επόμενο βήμα (περισσότερο από μια διαδικτυακή πηγή!) Εξάλλου, ο/η γιατρός έχει την ευθύνη για την παρακολούθηση της υγείας του μετά από οποιαδήποτε ιατρική παρέμβαση.

Ο διαβήτης επηρεάζει περίπου 1 στα 10 άτομα.

  • Ο διαβήτης τύπου 1 έχει αποδοθεί στο γενετικό υλικό (DNA) και ξεκινά συνήθως κατά την παιδική ηλικία.
  • Ο διαβήτης τύπου 2 συνήθως προκαλείται από ανθυγιεινή διατροφή (ειδικά με επεξεργασμένους υδατάνθρακες), το περιττό βάρος, την απουσία φυσικής δραστηριότητας, το οικογενειακό ιστορικό και από άλλες παθήσεις που μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα σακχάρου του αίματος.

Το κοινό χαρακτηριστικό των δύο τύπων διαβήτη είναι η αδυναμία του οργανισμού να ρυθμίσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει υπεργλυκαιμία (υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα) ή υπογλυκαιμία (χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα) η οποία μπορεί να προκαλέσει αδυναμία, λιποθυμία ή ακόμη πιο σοβαρά συμπτώματα.

Ο μη-ρυθμισμένος διαβήτης ή τα συνεχώς υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στα μάτια ή στα πόδια, έμφραγμα του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικό επεισόδιο, ασθένειες των νεφρών, βλάβες στα νεύρα ή ακόμη και καρκίνο. 

Δεν υπάρχει θεραπεία για τον διαβήτη, αλλά υπάρχουν ενέργειες που μπορούν να γίνουν με σκοπό τον έλεγχο του σακχάρου του αίματος.

Ο υγιεινός τρόπος ζωής (με υγιεινή διατροφή και σωστό ύπνο) και η ορθή και συστηματική λήψη της προτεινόμενης από ιατρό αγωγής (ινσουλίνη για τον διαβήτη τύπου 1 και άλλη αγωγή για τον διαβήτη τύπου 2), αποτελούν τις πρώτες ενέργειες με σκοπό τον έλεγχο της νόσου. 

Με τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα σας, μπορείτε όχι μόνο να αποτρέψετε τις δυσμενείς συνέπειες του διαβήτη, αλλά μπορείτε επίσης να αποτρέψετε εξαρχής την εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2. Ο/Ηγιατρός σας είναι υπεύθυνος/η να σας καθοδηγήσει και πρέπει να τον/την εμπιστεύεστε!

Το υπερβολικό βάρος μπορεί να μην έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία σας στην αρχή, αλλά σίγουρα μπορεί να είναι κάτι ανησυχητικό για το μέλλον. Το υπερβολικό βάρος μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την καθημερινή σας εργασία και την κοινωνική σας ζωή.

Όταν έχει κάποιος υπερβολικό βάρος για το ύψος του, χαρακτηρίζεται ως υπέρβαρος. Εάν αυτό το βάρος είναι σημαντικά υψηλότερο, ονομάζεται παχυσαρκία.

Στην Ευρώπη, περίπου οι μισοί ενήλικες έχουν υπερβολικό σωματικό βάρος!

Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI) είναι ένα σπουδαίο εργαλείο που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε προκειμένου να ελέγξετε αν είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.  Χρειάζεται απλά να γνωρίζετε το ύψος και το βάρος σας. Μπορείτε να υπολογίστε τον Δείκτη Μάζας Σώματος χρησιμοποιώντας αυτό το διαδικτυακό εργαλείο: https://www.nhlbi.nih.gov/health/educational/lose_wt/BMI/bmi-m.htm

Η παχυσαρκία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για μια πληθώρα ασθενειών και καταστάσεων, όπως:

Υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλή χοληστερίνη, υψηλή LDL και υψηλά τριγλυκερίδια, χαμηλή HDL, διαβήτη τύπου 2, εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακές ασθένειες, υπνική άπνοια, ψυχική νόσο, πολλών ειδών κακοήθειες και άλλα.

Η παχυσαρκία μπορεί να επηρεάσει τις καθημερινές σας δραστηριότητες και την κοινωνική σας ζωή.

Ενώ οι συνέπειες της παχυσαρκίας είναι πολλές, θα πρέπει να θυμάστε ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, η παχυσαρκία μπορεί να προληφθεί με σωστή διατροφή και συχνή σωματική δραστηριότητα.

Ο καρκίνος, οι όγκοι ή τα νεοπλάσματα αναφέρονται απλώς σε ασθένειες που μπορούν να επηρεάσουν μέρη του σώματός σας (μαστοί, πνεύμονες, έντερο – κόλον ή ορθό, δέρμα, στομάχι κ.λπ.) λόγω της ταχείας ανώμαλης ανάπτυξης και πολλαπλασιασμού των δικών σας κυττάρων. Αυτή η ανάπτυξη μπορεί να επηρεάσει πολλές σωματικές λειτουργίες και ενδεχομένως να εξαπλωθεί σε άλλα όργανα του σώματός σας. Αυτή η εξάπλωση ονομάζεται μετάσταση, μια κοινή αιτία θανάτου από καρκίνο.

Μπορεί να αναρωτηθείτε: πώς τα δικά σας κύτταρα βρίσκονται εκτός ελέγχου;

  • Καρκινογόνες ουσίες. Οι καρκινογόνες ουσίες είναι παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου. Μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε τρεις ομάδες: φυσικές καρκινογόνες ουσίες (υπεριώδης και ιονίζουσα ακτινοβολία), χημικές ουσίες (ουσίες που βρίσκονται στον καπνό, το αλκοόλ, ρυπαντές στα τρόφιμα, αρσενικό κ.λπ.) και βιολογικές (λοιμώξεις που προκαλούνται από μικροοργανισμούς).
  • Η ελαχιστοποίηση της έκθεσης σε αυτούς τους παράγοντες μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες καρκίνου!

Πως μπορούμε να αποτρέψουμε ή να καθυστερήσουμε τον καρκίνο;

Με έναν υγιεινό τρόπο ζωής! Σε αυτόν συμπεριλαμβάνονται η υγιεινή διατροφή, η άσκηση, η αποφυγή κατάχρησης του αλκοόλ, η αποφυγή έκθεσης σε ρύπανση και ακτινοβολία, ο εμβολιασμός και η αποφυγή του καπνίσματος.

Τι συμβαίνει αν διαγνωστώ με καρκίνο;

Μια πρώιμη διάγνωση μπορεί όχι μόνο να αποτρέψει τη μετάσταση και να σώσει πολλά χρόνια από τη ζωή σας, αλλά μπορεί επίσης να σας επιτρέψει να θεραπεύσετε αυτήν την ασθένεια και να ζήσετε όσο όλοι οι άλλοι! Η θεραπεία της νόσου σε μεταγενέστερα στάδια είναι πιο δύσκολη. Επομένως, φροντίστε να πραγματοποιείτε τις τακτικές εξετάσεις που σας συμβουλεύει ο/η γιατρός σας.

Οι προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο είναι πολύ σημαντικές και μερικές από αυτές είναι: το Τεστ Παπανικολάου, η μαστογραφία, η κολονοσκόπηση κ.λπ. Ο/η γιατρός σας θα σας συμβουλεύσει τι πρέπει να κάνετε και πότε.

Ο καρκίνος του πνεύμονα επηρεάζει τους πνεύμονες και τελικά μπορεί να εξαπλωθεί και σε άλλα όργανα. Είναι ο δεύτερος πιο συχνός τύπος καρκίνου μετά τον καρκίνο του μαστού, και είναι η κύρια αιτία θανάτου που σχετίζεται με τον καρκίνο.

Αν και αυτή η ασθένεια εμφανίζεται κυρίως σε μεγαλύτερη ηλικία, η έκθεση στο τσιγάρο από νεαρή ηλικία μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα νωρίτερα στη ζωή

Για τους εργαζόμενους στην καθαριότητα των δήμων, η επαγγελματική τους έκθεση (δηλαδή στον αμίαντο, στα καυσαέρια κινητήρων ντίζελ και στην ατμοσφαιρική ρύπανση) μπορεί επίσης να προκαλέσει καρκίνο του πνεύμονα.

Οι αναπνευστικές παθήσεις είναι παθήσεις που επηρεάζουν όσα όργανα εμπλέκονται στην αναπνοή. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις αναπνευστικές παθήσεις, επισκεφθείτε τη σελίδα 23 του συνοδευτικού εγγράφου.

Για πληροφορίες σχετικά με την χρόνια νεφρική νόσο, επισκεφθείτε τη σελίδα 24 του συνοδευτικού εγγράφου.

Για πληροφορίες σχετικά με τις παθήσεις του ήπατος επισκεφθείτε τη σελίδα 24 του συνοδευτικού εγγράφου.

Να θυμάστε πως και η χρόνια νεφρική νόσος και οι ηπατικές παθήσεις μπορούν να προληφθούν με την  τήρηση της σωστής υγιεινής στο χώρο της εργασίας, τον υγιεινό τρόπο ζωής και με τον συχνό προληπτικό έλεγχο!

  • Περιλαμβάνουν «τραυματισμούς στους μύες, στα νεύρα, στους τένοντες, στους συνδέσμους, στους χόνδρους και στους δίσκους της σπονδυλική στήλης»
  • Πιο απλά, είναι παθήσεις που επηρεάζουν τους μύες, τα κόκκαλα και την κίνηση.
  • Μπορούν να εμποδίσουν σημαντικά την κινητικότητα και την επιδεξιότητά σας και μπορεί να οδηγήσουν σε πρόωρη συνταξιοδότηση.
  • Οι μυοσκελετικές παθήσεις που προκαλούνται ή επιδεινώνονται από τις συνθήκες εργασίας ονομάζονται μυοσκελετικές παθήσεις που σχετίζονται με την εργασία.
  • Για να τις αποτρέψετε, αποφύγετε ή ελαχιστοποιήστε την κίνηση που μπορεί να τις προκαλέσει. Πρακτικές όπως η εναλλαγή εργασίας (το να αλλάζετε τακτικά τα καθήκοντα που εκτελείτε στη θέση εργασία σας), η ομαδική εργασία και η χρήση εργονομικά φιλικού εξοπλισμού μπορούν να βοηθήσουν στην αποφυγή τους.

Η οσφυαλγία (πόνος στην πλάτη) αποτελεί τον πιο κοινό μυοσκελετικό πόνο και μπορεί να προκληθεί από την ανύψωση, τη μεταφορά, το σπρώξιμο, το τράβηγμα ή το σύρσιμο βαρέων φορτίων, την εκτέλεση επαναλαμβανόμενων εργασιών, το σκύψιμο, την παραμονή σε μια συγκεκριμένη θέση για μεγάλη διάρκεια και την κακή στάση του σώματος.

Άλλες μυοσκελετικές παθήσεις είναι:

  • Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα (πόνος στον καρπό, μούδιασμα, αίσθημα καύσου και πρήξιμο)
  • Κράμπες (ώμοι, χέρια, καρποί, παλάμες, δάχτυλα και λαιμός)
  • Διαταραχές των άνω άκρων (που περιορίζουν τις κινήσεις σας)
  • Οστεοπόρωση (κακή υγεία των οστών)
  • Οστεοαρθρίτιδα (σοβαρός πόνος στις αρθρώσεις, δυσκαμψία και προβλήματα στην κίνηση των αρθρώσεων)

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις μυοσκελετικές παθήσεις, επισκεφθείτε τη σελίδα 24 του συνοδευτικού εγγράφου.

Δερματίτιδα εξ επαφής
  • Η δερματίτιδα εξ επαφής (ή αλλεργική δερματίτιδα) είναι μια φλεγμονώδης αντίδραση του δέρματος, που προκαλείται από την συχνή χρήση προϊόντων υγιεινής των χεριών, την έκθεση σε χημικές ουσίες και τη χρήση γαντιών.
  • Αυτή είναι μια κατάσταση που μπορεί να συναντήσετε – είναι πιο συχνή μεταξύ των εργαζόμενων στην καθαριότητα των δήμων σε σχέση με άλλα επαγγέλματα.
  • Η ερεθιστική δερματίτιδα προκαλεί σκληρές, ερεθισμένες περιοχές του δέρματος που προκαλούν φαγούρα γύρω από το σημείο της επαφής.
  • Η αλλεργική δερματίτιδα έχει πιο σοβαρά συμπτώματα, που είναι ορατά ως εξάνθημα που αναπτύσσεται ώρες μετά την επαφή με χημικές ουσίες και συνοδεύεται από τα συμπτώματα της ερεθιστικής δερματίτιδας.
  • Για την πρόληψη της δερματίτιδας εξ επαφής, χρησιμοποιήστε βασικά μέτρα προστασίας και υγιεινής.
  • Εάν πάθετε δερματίτιδα εξ επαφής, η αποφυγή επαφής με το αλλεργιογόνο και σε ορισμένες περιπτώσεις η φαρμακευτική θεραπεία, μπορούν να καταπολεμήσουν τα συμπτώματα.

Η ψυχική υγεία αναφέρεται στη συναισθηματική, ψυχολογική και κοινωνική ευημερία.

Είναι ταμπού να μιλάτε για την ψυχική σας υγεία στην εργασία σας; ΌΧΙ! Δεν θα πρέπει ποτέ να υποτιμάτε τη σημασία της ψυχικής υγείας.

  • Αν σας ενδιαφέρει η ψυχική υγεία ως θέμα, επισκεφθείτε την Εκπαιδευτική Ενότητα 5.