Μάθημα 5 Φυσικοί παράγοντες
Μάθημα 5.1: Φυσικοί παράγοντες - Δόνηση
- Χωρίς να παραθέσουμε εκτενώς επιστημονικές λεπτομέρειες φυσικής, η δόνηση μπορεί να περιγραφεί ως η ταχεία κίνηση εμπρός και πίσω ή από τη μία πλευρά στην άλλη.
- Μπορεί να προκύψει κατά το χειρισμό εργαλείων και μηχανημάτων όπως αλυσοπρίονα, μηχανήματα λείανσης, τρυπάνια, όπου οι δονήσεις προέρχονται από στοιχεία αυτών των μηχανημάτων που κινούνται γρήγορα και προκαλούν τρέμουλο.
- Ως δημοτικοί υπάλληλοι, ενδέχεται να συναντήσετε τέτοιες πηγές κινδύνου κατά την εργασία σε απομάκρυνση δέντρων με αλυσοπρίονα ή τον καθαρισμό ή λείανση πεζοδρομίων ή δαπέδων χρησιμοποιώντας χειροκίνητα μηχανήματα λείανσης.
- Στην εργασία σας, ενδέχεται να εκτίθεστε είτε σε δονήσεις που μεταδίδονται στα χέρια και τους βραχίονές σας (δόνηση χεριού-βραχίονα, HAV) ή σε ολόκληρο το σώμα σας (δόνηση ολόκληρου σώματος, WBV).
- Καρδιαγγειακό σύστημα
- Νευρικό σύστημα
- Μυοσκελετικό σύστημα
- Ακόμα και σε εσωτερικά όργανα, όπως αυτά του γαστρεντερικού συστήματος.
Σύνδρομο δόνησης χεριού-βραχίονα (HAVS), συμπεριλαμβανομένου του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα και του συνδρόμου λευκού δακτύλου που προκαλείται από δονήσεις (VWF).- Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα είναι πάθηση στην οποία τα νεύρα στον καρπό καταστρέφονται και ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα πόνο, μυρμήγκιασμα, μούδιασμα και αδυναμία του χεριού ή του καρπού. Στο σύνδρομο του λευκού δακτύλου που προκαλείται από δονήσεις, το κυκλοφορικό σύστημα επηρεάζεται και αυτό επίσης έχει ως αποτέλεσμα μούδιασμα, αίσθημα μυρμηγκιάσματος και λευκή όψη των δακτύλων. Τα συμπτώματα ενδέχεται να γίνουν πιο σοβαρά σε κρύες και βροχερές καιρικές συνθήκες.
- Η δόνηση ολόκληρου του σώματος ενδέχεται να οδηγήσει σε κόπωση, στομαχικές διαταραχές, κεφαλαλγία, απώλεια ισορροπίας και «αστάθεια» αμέσως μετά την έκθεση ή κατά τη διάρκεια αυτής. Υπάρχουν μελέτες οι οποίες αποκάλυψαν σχέση μεταξύ της δόνησης ολόκληρου του σώματος και των κυκλοφορικών, εντερικών, αναπνευστικών και μυϊκών προβλημάτων και προβλημάτων στην πλάτη σε οδηγούς φορτηγών. Υπάρχουν ισχυρές επιστημονικές αποδείξεις ότι η μακροχρόνια έκθεση στη δόνηση ολόκληρου του σώματος σχετίζεται με οσφυαλγία.
Σύνδρομο δόνησης χεριού-βραχίονα (HAVS), συμπεριλαμβανομένου του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα και του συνδρόμου λευκού δακτύλου που προκαλείται από δονήσεις (VWF).Μάθημα 5.2: Φυσικοί παράγοντες - Θόρυβος
- Ο θόρυβος μπορεί να χαρακτηριστεί ως όλες οι δυσάρεστες, ανεπιθύμητες, κουραστικές ή επιζήμιες δονήσεις υλικού μέσου που μεταφέρονται μέσω του αέρα και επηρεάζουν την ακοή και άλλες αισθήσεις του ανθρώπινου σώματος. Ή απλά ο – δυνατός, ανεπιθύμητος, ενοχλητικός ήχος. Η επίδραση του θορύβου στην υγεία του ανθρώπου είναι διττή:
- Επίδραση στα αισθητήρια όργανα της ακοής
- Επίδραση σε άλλα μέρη του σώματος
- Η πιο εμφανής επίδραση του θορύβου είναι, φυσικά, στα αισθητήρια όργανα της ακοής.
- Ο θόρυβος μπορεί να προκαλέσει βλάβη στις ανατομικές δομές που είναι υπεύθυνες για την ακοή, με αποτέλεσμα τη θορυβογενή βαρηκοΐα διαφορετικών επιπέδων (έως πλήρη βαρηκοΐα και κώφωση). Αυτό συμβαίνει συχνά σε περίπτωση μεμονωμένων συμβάντων βραχυχρόνιας έκθεσης σε θόρυβο που δημιουργεί υψηλά επίπεδα ακουστικής πίεσης, με αποτέλεσμα βλάβες στο τύμπανο του αυτιού που οδηγούν σε οξύ ακουστικό τραύμα.
- Μια άλλη πιθανή επίπτωση στην υγεία είναι η διαταραχή ακοής χωρίς εμφανείς βλάβες στα όργανα της ακοής. Αυτό συχνά είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιας έκθεσης σε θόρυβο συγκεκριμένης έντασης, που οδηγεί σε υπερκόπωση των αισθητήριων οργάνων της ακοής. Η επίπτωση αυτή μπορεί να είναι μόνιμη ή προσωρινή.
- Η μακροχρόνια έκθεση σε θόρυβο μπορεί, επίσης, να είναι αιτία εμβοών. Αυτές γίνονται αντιληπτές ως αίσθηση κωδωνισμού, συριγμού ή βαθέος ήχου στα αυτιά σας.
- Καθώς η νευρική οδός ακοής συνδέεται ανατομικά με τις δομές του εγκεφάλου του ανθρώπου, μπορεί να επηρεάσει το κεντρικό νευρικό σύστημα και, κατά συνέπεια, το ενδοκρινικό σύστημα. Γενικά, ο θόρυβος, ως παράγοντας στρες, μπορεί να προκαλέσει συστημική απόκριση του οργανισμού σας στο στρες, που μπορεί να αντανακλάται σε αυξημένη συχνότητα αναπνοής, αυξημένο καρδιακό ρυθμό και πίεση αίματος, μειωμένη περισταλτική κίνηση του εντέρου.
- Εκτός από τις προφανείς επιπτώσεις στην υγεία, λόγω της φύσης αυτής της πηγής κινδύνου, ο θόρυβος μπορεί να οδηγήσει σε ατυχήματα. Σε συνθήκες θορύβου, οι εργαζόμενοι ενδέχεται να έχουν προβλήματα στην επικοινωνία, να μην ακούν ο ένας τον άλλον, να παρερμηνεύουν δοθέντα σήματα, ενδέχεται απλά να αποσπάται η προσοχή τους. Επιπλέον, ο θόρυβος ενδέχεται να καλύπτει σήματα πιθανού κινδύνου ή προειδοποιητικά σήματα που δίνουν μηχανήματα ή εγκαταστάσεις συναγερμού.
Ο θόρυβος μπορεί να χαρακτηριστεί ως όλες οι δυσάρεστες, ανεπιθύμητες, κουραστικές ή επιζήμιες δονήσεις υλικού μέσου που μεταφέρονται μέσω του αέρα και επηρεάζουν την ακοή και άλλες αισθήσεις του ανθρώπινου σώματος. Ή απλά ο – δυνατός, ανεπιθύμητος, ενοχλητικός ήχος. Η επίδραση του θορύβου στην υγεία του ανθρώπου είναι διττή:Μάθημα 5.3: Φυσικοί παράγοντες – Ηλεκτρικό ρεύμα
- Παρόλο που ο κίνδυνος που προκύπτει από έκθεση σε ηλεκτρικό ρεύμα μπορεί να μην είναι ο συχνότερος για καθαριστές, εξακολουθεί, παρ’ όλα αυτά, να αποτελεί πηγή κινδύνου που ενδέχεται να συναντήσετε στην εργασία σας. Για παράδειγμα, κατά τον καθαρισμό ενδέχεται να αγγίξετε κατά λάθος γυμνά καλώδια ή κατά τη λειτουργία ηλεκτρικών συσκευών ενδέχεται να αντιμετωπίσετε δυσλειτουργία του εξοπλισμού ή συνθήκες που οδηγούν σε ηλεκτροπληξία (π.χ. άγγιγμα βυσμάτων με βρεγμένα χέρια). Επίσης, ενδέχεται να κινδυνεύετε από πυρκαγιά που προκύπτει λόγω δυσλειτουργίας ηλεκτρικής εγκατάστασης ή δηλητηρίαση από ουσίες που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρικές εγκαταστάσεις ή αποτελούν προϊόντα πυρκαγιάς.
- Ως αποτέλεσμα ηλεκτροπληξίας, ενδέχεται να βιώσετε εγκαύματα, μυϊκές συσπάσεις, που οδηγούν, για παράδειγμα, σε πτώση από σκάλα, ή ακόμα και θάνατο λόγω διακοπής της ηλεκτρικής αγωγιμότητας της καρδιάς.
Παρόλο που ο κίνδυνος που προκύπτει από έκθεση σε ηλεκτρικό ρεύμα μπορεί να μην είναι ο συχνότερος για καθαριστές, εξακολουθεί, παρ’ όλα αυτά, να αποτελεί πηγή κινδύνου που ενδέχεται να συναντήσετε στην εργασία σας. Για παράδειγμα, κατά τον καθαρισμό ενδέχεται να αγγίξετε κατά λάθος γυμνά καλώδια ή κατά τη λειτουργία ηλεκτρικών συσκευών ενδέχεται να αντιμετωπίσετε δυσλειτουργία του εξοπλισμού ή συνθήκες που οδηγούν σε ηλεκτροπληξία (π.χ. άγγιγμα βυσμάτων με βρεγμένα χέρια). Επίσης, ενδέχεται να κινδυνεύετε από πυρκαγιά που προκύπτει λόγω δυσλειτουργίας ηλεκτρικής εγκατάστασης ή δηλητηρίαση από ουσίες που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρικές εγκαταστάσεις ή αποτελούν προϊόντα πυρκαγιάς.Μάθημα 5.4: Φυσικοί παράγοντες - Ακτινοβολία (συμπεριλαμβανομένης της ιονίζουσας ακτινοβολίας)
- Οπτική ακτινοβολία:
- Ορατό φως (VIS)
- Υπεριώδης ακτινοβολία (UV)
- Υπέρυθρη ακτινοβολία (IR)
- Ακτινοβολία λέιζερ
- Ιονίζουσα ακτινοβολία
- Το ορατό φως, γενικά, είναι το είδος ακτινοβολίας που είναι ορατό από το ανθρώπινο μάτι. Οι πηγές του μπορεί να είναι φυσικές (ο ήλιος) ή τεχνητές (διάφοροι τύποι συσκευών που εκπέμπουν φως (π.χ. λαμπτήρες πυρακτώσεως, λαμπτήρες αλογόνου, δίοδοι φωτοεκπομπής, λαμπτήρες τόξου, κ.λπ.).
- Παρόλο που το ορατό φως πρέπει να θεωρείται πολύ χρήσιμο στην εργασία σας, καθώς απλά σας επιτρέπει να βλέπετε τι κάνετε, υπάρχουν ορισμένες περιστάσεις στις οποίες δημιουργεί κάποιες απειλές. Αυτές σχετίζονται με την όραση του ανθρώπινου ματιού. Για παράδειγμα, αυτό που είναι επιβλαβές είναι η απότομη, μεγάλη αλλαγή φωτεινότητας, που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα ακόμα και βλάβη του αμφιβληστροειδούς χιτώνα. Άλλο παράδειγμα απειλής είναι οι συχνές αλλαγές στη φωτεινότητα, που μπορούν να παρατηρηθούν όταν μετακινείτε το βλέμμα σας από ένα σκοτεινό σε ένα φωτεινό αντικείμενο και το κάνετε συχνά. Τρίτο παράδειγμα αποτελεί το εκτυφλωτικό φως – προβλήματα με την όραση λόγω ύπαρξης έντονου φωτός στο οπτικό πεδίο, π.χ. άμεσο ή αντανακλώμενο ηλιακό φως ή πολύ φωτεινοί λαμπτήρες.
- Κατά την εργασία σε εξωτερικό χώρο, ενδέχεται να εκτίθεστε σε άμεσο ηλιακό φως, που αποτελεί πηγή ολόκληρου του φάσματος ακτινοβολίας, όχι μόνο του ορατού φωτός αλλά επίσης και της υπεριώδους και της υπέρυθρης ακτινοβολίας.
- Η υπεριώδης ακτινοβολία έχει επιβλαβείς επιπτώσεις σε εκτεθειμένο δέρμα και μάτια.
- Το συχνότερο σύμπτωμα της υπεριώδους ακτινοβολίας είναι το ερύθημα, που είναι ορατό μερικές ώρες μετά την έκθεση.
- Συχνή και παρατεταμένη έκθεση σε υπέρυθρη ακτινοβολία μπορεί να έχει ως συνέπεια την ταχύτερη γήρανση του δέρματος, αλλαγές στη χρώση του δέρματος (π.χ. φακίδες, σπίλοι) και ξηροδερμία.
- Οι σοβαρότερες συνέπειες περιλαμβάνουν δερματικά νεοπλάσματα και βλάβη στα μάτια (αμφιβληστροειδής και επιπεφυκότας).
- Εκτός από το ηλιακό φως, η υπεριώδης ακτινοβολία μπορεί να δημιουργείται τεχνητά σε ειδικούς λαμπτήρες.
- Μπορεί να χρησιμοποιούνται για την αποστείρωση επιφανειών και ενδέχεται να τους συναντήσετε στην εργασία σας ως καθαριστές εντός κτιρίων.
- Η υπέρυθρη ακτινοβολία επηρεάζει το ανθρώπινο σώμα μέσω του δέρματος και των ματιών.
- Η απειλή κατά της υγείας προκύπτει από την επίπτωση που έχει η υπέρυθρη ακτινοβολία στον ιστό, που είναι η αύξηση της θερμοκρασίας.
- Στο δέρμα υπάρχουν υποδοχείς θερμοκρασίας, που σας προειδοποιούν όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και μπορεί να είναι επικίνδυνη, ωστόσο τα μάτια δεν προστατεύονται τόσο καλά.
- Η συχνότερη συνέπεια της έκθεσης σε υπέρυθρη ακτινοβολία είναι η εμφάνιση καταρράκτη – θολή περιοχή στον φακό του ματιού που μειώνει την όραση.
- Η έκθεση σε ακτινοβολία λέιζερ είναι η λιγότερο πιθανή από την οπτική ακτινοβολία να συμβεί στην εργασία σας ως καθαριστές, επομένως θα αναφέρουμε απλώς εδώ ότι ενδέχεται να είναι επιβλαβής για τα μάτια σας, ιδίως τον αμφιβληστροειδή. Επίσης, μπορεί να επηρεάσει το δέρμα σας, προκαλώντας ερύθημα, έγκαυμα ή ακόμα και απανθράκωση.
- Παρόλο που η ιονίζουσα ακτινοβολία συνδέεται συνήθως με εντελώς διαφορετικούς κλάδους της οικονομίας και κατά κοινή αντίληψη, υπάρχει σε διαφορετικά περιβάλλοντα από τις δραστηριότητες καθαρισμού, αξίζει να παρατηρήσουμε ότι και οι εργαζόμενοι σε εργασίες καθαρισμού και εργασία με διάθεση αποβλήτων ενδέχεται να εκτεθούν σε ιονίζουσα ακτινοβολία.
- Τα ατυχήματα από ακτινοβολίες στο Σαμούτ Πρακάν (Ταϊλάνδη) και στη Γκοϊάνια (Βραζιλία) είναι μόνο δύο παραδείγματα του τι μπορεί να συμβεί όταν δεν πραγματοποιείται σωστός χειρισμός ραδιενεργών πηγών.
- Και στις δύο περιπτώσεις οι ραδιενεργές πηγές εκλάπησαν ή συλλέχθηκαν από μη εξουσιοδοτημένα άτομα και αργότερα πωλήθηκαν σε μάντρες.
- Ως εκ τούτου, πολλοί άνθρωποι επλήγησαν σοβαρά από τις επιπτώσεις της ιονίζουσας ακτινοβολίας, αναπτύσσοντας σύνδρομο οφειλόμενο σε ιονίζουσες ακτινοβολίες.
- Για το λόγο αυτό, η προσοχή στην τήρηση των κανόνων εργασίας, στην τήρηση των διαδικασιών και στην προσεκτική παρατήρηση του εργασιακού περιβάλλοντός σας είναι πολύ σημαντική από την οπτική της ασφάλειας στον χώρο εργασίας.
Εκτός από το ηλιακό φως, η υπεριώδης ακτινοβολία μπορεί να δημιουργείται τεχνητά σε ειδικούς λαμπτήρες.
Στο δέρμα υπάρχουν υποδοχείς θερμοκρασίας, που σας προειδοποιούν όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή και μπορεί να είναι επικίνδυνη, ωστόσο τα μάτια δεν προστατεύονται τόσο καλά.Μάθημα 5.5: Φυσικοί παράγοντες - Μικροκλίμα (ζέστη και κρύο)
- Κατά την εργασία σας ως καθαριστής συχνά εκτελείτε τα καθήκοντά σας εκτός κτιρίων ή, ορισμένες φορές, εντός κτιρίων με συγκεκριμένο κλίμα.
- Το θερμό καλοκαίρι αντιμετωπίζετε υψηλές θερμοκρασίες και άμεσο ηλιακό φως, το χειμώνα ενδέχεται να εκτίθεστε σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, συνθήκες ισχυρών ανέμων και υγρασία στον αέρα.
- Επομένως, αναφέρεται απλώς ότι ενδέχεται να εκτίθεστε σε:
- Θερμό περιβάλλον
- Ψυχρό περιβάλλον
- Η παρατεταμένη εργασία σε αυτές τις αντίξοες συνθήκες μπορεί να προκαλέσει ορισμένα σοβαρά προβλήματα υγείας.
- Κανονικά, ο ανθρώπινος οργανισμός διατηρεί σταθερή θερμοκρασία σώματος και έχει τη φυσιολογική ικανότητα να διατηρεί τη θερμική ομοιόσταση.
- Η ομοιόσταση είναι όρος που περιγράφει την ικανότητα ενός ζωντανού οργανισμού να διατηρεί σταθερές συνθήκες εντός του οργανισμού.
- Οι πιο ευνοϊκές συνθήκες μικροκλίματος στις οποίες οι άνθρωποι νιώθουν άνετα και καλά και οι διαδικασίες εντός του σώματος πραγματοποιούνται με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο περιγράφονται ως θερμοκρασιακή άνεση. Με άλλα λόγια, η θερμοκρασιακή άνεση είναι η κατάσταση κατά την οποία είστε ικανοποιημένοι με το θερμικό περιβάλλον.
Κατά την εργασία σας ως καθαριστής συχνά εκτελείτε τα καθήκοντά σας εκτός κτιρίων ή, ορισμένες φορές, εντός κτιρίων με συγκεκριμένο κλίμα.- Θερμοπληξία. Είναι η σοβαρότερη κατάσταση. Στη θερμοπληξία, η θερμοκρασία του σώματος ανεβαίνει, ο μηχανισμός εφίδρωσης δεν λειτουργεί κανονικά και το σώμα δεν μπορεί να ψυχθεί. Μπορεί να προκαλέσει αναπηρία ή θάνατο.
- Εξάντληση οφειλόμενη σε υπερβολική θερμοκρασία. Είναι κατάσταση που προκαλείται από σημαντική απώλεια νερού και αλάτων λόγω υπερβολικής εφίδρωσης.
- Ραβδομυόλυση. Η κατάσταση αυτή σχετίζεται με τη θερμότητα και την παρατεταμένη φυσική δραστηριότητα (καταπόνηση). Προκαλεί καταστροφή της δομής των μυών, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση ηλεκτρολυτών και πρωτεϊνών στο αίμα και ενδέχεται να οδηγήσει σε ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό, επιληπτικές κρίσεις ή δυσλειτουργία των νεφρών.
- Συγκοπή οφειλόμενη σε υπερβολική θερμοκρασία. Περιλαμβάνει επεισόδια λιποθυμίας ή ζάλης σε εργαζόμενους που εργάζονται σε όρθια θέση ή με μικρή σωματική δραστηριότητα σε θερμές συνθήκες περιβάλλοντος.
- Κράμπες οφειλόμενες σε υπερβολική θερμοκρασία. Σχετίζονται με την υπερβολική εφίδρωση, που οδηγεί σε απώλεια των αλάτων του σώματος και την έλλειψή τους σε μύες, έχοντας ως αποτέλεσμα επώδυνες κράμπες.
- Εξανθήματα οφειλόμενα σε υπερβολική θερμοκρασία. Σε θερμό περιβάλλον, το σώμα παράγει μεγάλες ποσότητες ιδρώτα, που παραμένουν στο δέρμα και ενδέχεται να προκαλέσουν ερεθισμό του δέρματος.
- Το ψυχρό περιβάλλον είναι αυτό στο οποίο η θερμοκρασία είναι χαμηλότερη από τη ζώνη θερμοκρασιακής άνεσης. Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες οι οποίοι ενδέχεται να επηρεάσουν την αντίληψη της θερμοκρασίας. Περιλαμβάνουν την υγρασία του αέρα, την ταχύτητα του ανέμου, τη φυσική δραστηριότητα, το πρόγραμμα εργασίας/ ανάπαυσης και φυσικά τον ρουχισμό. Σε οποιαδήποτε θερμοκρασία, η αντίληψη του ψύχους είναι μεγαλύτερη όταν πνέει ισχυρότερος άνεμος. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται θερμοκρασία ψυχρού ανέμου.
- Προβλήματα υγείας που σχετίζονται με το ψύχος, τα οποία ενδέχεται να αντιμετωπίσετε λόγω έκθεσης σε ψυχρό περιβάλλον εργασίας, περιλαμβάνουν:
- Βλάβες από το ψύχος (frostnip) και κρυοπαγήματα. Πρόκειται για τραυματισμούς του δέρματος, που προκύπτουν κατά την έκθεση σε χαμηλές θερμοκρασίες, οι οποίοι προκαλούν κατάψυξη του δέρματος. Η σοβαρότητά τους ενδέχεται να διαφέρει ανάλογα με τον χρόνο έκθεσης και τη θερμοκρασία που βίωσε το άτομο. Οι περιοχές που προσβάλλονται συνήθως είναι τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών, η μύτη, τα μάγουλα, το πηγούνι και η μύτη και μερικές φορές τα χέρια και τα πέλματα.
- Υποθερμία. Πρόκειται για κατάσταση πτώσης της θερμοκρασίας του σώματος κάτω από ένα συγκεκριμένο όριο, λόγω παρατεταμένης έκθεσης σε χαμηλή θερμοκρασία. Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τη σοβαρότητα και περιλαμβάνουν ρίγος, διανοητική σύγχυση, απώλεια ελέγχου των μυών, παραισθήσεις.
